BIM là gì? Tìm hiểu về Building Information Modeling trong xây dựng

BIM là gì?

BIM (Building Information Modeling) là một quy trình tiên tiến trong ngành xây dựng (AEC), sử dụng mô hình 3D kỹ thuật số để quản lý toàn bộ vòng đời của dự án từ thiết kế, thi công đến vận hành.

So với các bản vẽ 2D, 3D thông thường, mô hình BIM thông minh chứa đầy đủ dữ liệu chi tiết về vật liệu, kết cấu, chi phí, tiến độ, giúp tối ưu thiết kế, giảm sai sót và nâng cao hiệu quả thi công. BIM không chỉ giúp các kỹ sư, kiến trúc sư và nhà thầu cộng tác dễ dàng hơn mà còn tiết kiệm thời gian và chi phí đáng kể.

BIM hiện đang là xu hướng tất yếu trong ngành xây dựng hiện đại, được áp dụng rộng rãi trên thế giới để nâng cao chất lượng và hiệu suất dự án.

BIM tác động như thế nào đến hiệu suất thiết kế?

BIM giúp nâng cao hiệu suất thiết kế bằng cách tạo ra một mô hình 3D thông minh với đầy đủ thông tin về vật liệu như gạch, vữa, kết cấu, ánh sáng… Nhờ đó, các đội nhóm có thể:

• Dễ dàng phân tích giá thành, năng lượng, thời gian xây dựng và bảo trì công trình.
• Giảm sai sót, hạn chế xung đột thiết kế bằng cách phát hiện lỗi ngay trong giai đoạn mô phỏng.
• Cải thiện khả năng cộng tác giữa các nhóm thiết kế, kỹ sư và nhà thầu bằng dữ liệu thống nhất.

Tại sao BIM quan trọng trong xây dựng?

So với các phương pháp thiết kế 2D truyền thống, BIM mang lại nhiều lợi ích:
✅ Tự động hóa cập nhật dữ liệu: Khi có chỉnh sửa, mọi bản vẽ liên quan sẽ được cập nhật đồng bộ, giúp tiết kiệm thời gian.
✅ Giảm sai sót và tối ưu chi phí: Dữ liệu liên kết chặt chẽ giúp phát hiện xung đột trước khi thi công.
✅ Cải thiện tiến độ thi công: Nhờ mô phỏng chính xác, BIM giúp hạn chế trễ tiến độ và tối ưu quy trình xây dựng.

Với những lợi ích vượt trội, BIM trong xây dựng đang trở thành tiêu chuẩn mới, giúp ngành xây dựng hiện đại hóa và nâng cao chất lượng công trình.

Sự hình thành và phát triển của BIM trong xây dựng

Sự ra đời của BIM gắn liền với sự phát triển của công nghệ thiết kế:

• Thời kỳ bản vẽ tay: Trước đây, các kiến trúc sư và kỹ sư chủ yếu làm việc với bản vẽ giấy truyền thống.
• Kỷ nguyên CAD (Computer Aided Design): Công nghệ CAD giúp tạo bản vẽ điện tử chính xác hơn, dễ chỉnh sửa hơn.
• CAD-3D và BIM: Sự phát triển của phần cứng và đồ họa máy tính đã mở đường cho CAD-3D, cho phép mô phỏng chi tiết công trình bằng hình ảnh 3D sắc nét. Đây chính là nền tảng giúp BIM ra đời, không chỉ đơn thuần là mô hình 3D mà còn tích hợp đầy đủ thông tin vật liệu, kết cấu, chi phí, tiến độ thi công và bảo trì công trình.

Tại sao BIM trở thành xu hướng tất yếu trong xây dựng?

BIM giúp các công trình xây dựng nhanh hơn, chính xác hơn, tiết kiệm chi phí hơn nhờ:
✅ Dữ liệu đồng bộ, hạn chế sai sót: Mọi thay đổi được cập nhật tự động, giảm thiểu lỗi thiết kế.
✅ Tối ưu chi phí và tiến độ: Dự báo chính xác về ngân sách và thời gian hoàn thành dự án.
✅ Cải thiện sự phối hợp giữa các bên: Giúp kiến trúc sư, kỹ sư, nhà thầu và chủ đầu tư làm việc hiệu quả hơn.

BIM tại Việt Nam – Xu hướng tất yếu trong ngành xây dựng

Tại Việt Nam, BIM trong xây dựng đang dần trở thành tiêu chuẩn theo lộ trình của chính phủ. Đây là một bước đi quan trọng để ngành xây dựng tiếp cận cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, nâng cao năng suất và chất lượng công trình.

Ưu điểm khi ứng dụng BIM trong xây dựng

✅ Quản lý dữ liệu tập trung
Không còn phải cập nhật thủ công hàng loạt bản vẽ CAD 2D khi có thay đổi. Với BIM, mọi chỉnh sửa sẽ tự động cập nhật trên toàn bộ mô hình, giúp tiết kiệm thời gian và đảm bảo tính chính xác.

✅ Thiết kế mô hình trực quan và chính xác
BIM cung cấp mô hình số hóa chi tiết, giúp chủ đầu tư dễ dàng hình dung dự án, đồng thời hỗ trợ kỹ sư kết cấu, MEP phát hiện xung đột và tối ưu thiết kế ngay từ đầu.

✅ Tiết kiệm chi phí và thời gian
Mô hình BIM giúp tính toán chính xác ngân sách và tiến độ thi công, giảm thiểu phát sinh chi phí và tối ưu quy trình làm việc.

✅ Tăng cường khả năng cộng tác
BIM kết nối các bộ phận như kiến trúc, kết cấu, MEP, dự toán trên một nền tảng thống nhất. Dữ liệu được cập nhật liên tục, đảm bảo thông tin xuyên suốt giữa các bên tham gia dự án.

✅ Giảm rủi ro, hạn chế sai sót
Nhờ khả năng mô phỏng chi tiết, BIM giúp phát hiện xung đột thiết kế từ sớm, hạn chế lỗi khi thi công, tránh lãng phí chi phí sửa chữa.

Nhược điểm khi sử dụng BIM trong xây dựng

❌ Chi phí đầu tư ban đầu cao
Việc chuyển đổi từ thiết kế 2D sang BIM đòi hỏi doanh nghiệp đầu tư vào phần mềm, đào tạo nhân sự và nâng cấp hệ thống máy tính.

❌ Quy trình triển khai phức tạp
BIM chỉ thực sự hiệu quả khi doanh nghiệp có quy trình triển khai bài bản và khả năng phối hợp tốt giữa các bộ phận. Nếu không áp dụng đúng cách, lợi ích của BIM sẽ không được tối ưu hóa.

❌ Khó khăn trong việc tiêu chuẩn hóa
Tại Việt Nam, nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc tiếp cận BIM do các tiêu chuẩn còn phức tạp, đặc biệt với các khái niệm như BIM 6D, 7D, 8D. Cần áp dụng BIM theo từng bước phù hợp với khả năng của doanh nghiệp để đạt hiệu quả tốt nhất.

Môi trường Dữ liệu Chung (CDE) trong BIM – Tại sao quan trọng?

Việc ứng dụng BIM mang lại nhiều lợi ích nhưng cũng tạo ra một lượng dữ liệu khổng lồ. Điều này đòi hỏi cần có một Môi trường Dữ liệu Chung (Common Data Environment - CDE) để đảm bảo quản lý thông tin hiệu quả.

Lợi ích của CDE trong dự án BIM

✅ Nguồn dữ liệu duy nhất
CDE cung cấp một kho dữ liệu trung tâm, giúp tất cả các bên liên quan (chủ đầu tư, nhà thầu, kiến trúc sư, kỹ sư MEP…) thu thập, quản lý và phân phối tài liệu một cách đồng bộ.

✅ Hạn chế sai sót và trùng lặp
Khi mọi thông tin đều được lưu trữ và cập nhật tại một nơi duy nhất, nguy cơ sai lệch dữ liệu hoặc sử dụng phiên bản lỗi thời sẽ giảm đáng kể.

✅ Tăng cường sự phối hợp giữa các bên
Tất cả thông tin hình học (mô hình 3D) và phi hình học (tài liệu, thông số kỹ thuật…) đều được chia sẻ minh bạch, giúp các nhóm làm việc đồng bộ, tránh mâu thuẫn trong quá trình thiết kế và thi công.

✅ Giảm thời gian quản lý tài liệu
Không còn mất thời gian tìm kiếm, cập nhật hoặc đối chiếu nhiều phiên bản tài liệu. CDE giúp quản lý dữ liệu hiệu quả, tiết kiệm thời gian và chi phí vận hành.

Giới thiệu ADSCivil CDE – Giải pháp Môi trường Dữ liệu Chung (CDE) theo chuẩn ISO 19650

BaezeniSoft trân trọng giới thiệu ADSCivil CDE, giải pháp Môi trường Dữ liệu Chung (CDE) được phát triển theo tiêu chuẩn ISO 19650, hỗ trợ lưu trữ và chia sẻ dữ liệu cho mô hình thông tin công trình BIM. ADSCivil CDE giúp các thành viên trong dự án xây dựng truy cập, cộng tác và quản lý dữ liệu một cách hiệu quả, không bị giới hạn bởi thời gian hay địa điểm.

Tính năng nổi bật của ADSCivil CDE

• Quản lý quyền truy cập: Phân quyền chi tiết, đảm bảo dữ liệu được sử dụng đúng đối tượng.
• Giao diện thân thiện: Thiết kế đơn giản, dễ sử dụng, tối ưu trải nghiệm người dùng.
• Linh hoạt trong lưu trữ: Hỗ trợ nhiều lựa chọn máy chủ, phù hợp với yêu cầu của doanh nghiệp.
• Lưu trữ theo phiên bản: Dễ dàng theo dõi và kiểm soát các thay đổi trong quá trình làm việc.
• Tổ chức dữ liệu có cấu trúc: Hệ thống hóa dữ liệu theo tiêu chuẩn, đảm bảo truy xuất nhanh chóng.
• Bảo mật cao: Áp dụng các tiêu chuẩn bảo mật tiên tiến để bảo vệ dữ liệu quan trọng.
• Báo cáo & phê duyệt: Hỗ trợ quy trình quản lý, đánh giá và phê duyệt dữ liệu một cách hiệu quả.

Với ADSCivil CDE, doanh nghiệp có thể tối ưu hóa quy trình quản lý dữ liệu trong ngành xây dựng hạ tầng giao thông, nâng cao hiệu suất và đảm bảo tính chính xác trong mọi giai đoạn của dự án.

Tham khảo thêm thông tin về dự án thiết kế đường đầu tiên ở Hà Nội áp dụng BIM, triển khai với giải pháp thiết kế BIM cho hạ tầng sử dụng ADSCivil và ADSCivil CDE.

• Đơn vị tư vấn thiết kế : Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng giao thông Hà Nội
• Đơn vị tư vấn BIM: Công ty TNHH Phần mềm Baezeni